Չնայած բարձր գնաճին, այնուամենայնիվ, Հայաստանը գործընկեր և հարևան երկրներից միակն է, որտեղ այն երկնիշ չէ: Հայաստանում ապրիլին գնաճը կազմել է 8,4 տոկոս, ԵԱՏՄ երկրներից Ռուսաստանում այն 17,8 տոկոս է, Բելառուսում՝ 16,8 տոկոս, Ղազախստանում՝ 13,2, իսկ Ղրղզստանում՝ 14,5 տոկոս: Եթե հարևան երկրների հետ համեմատենք՝ Թուրքիայում այն 70 տոկոս է կազմել, Իրանում՝ 35,6 տոկոս, Վրաստանում՝ 12,8, իսկ Ադրբեջանում՝ 12,4: Մասնագետների գնահատմամբ՝ ներկայիս գնաճն ավելի ճիշտ է հաշվարկել կուտակային տարբերակով՝ սկսած 2020 թվականի մարտից, երբ կորոնավիրուսի պատճառով գնաճի տեմպերն աշխարհում արագացան:
Նարեկ Կարապետյան (տնտեսագետ) - Օրինակ՝ ասիական երկրներից, ասենք՝ Ղրղզստանից, Տաջիկստանից և այլն, Հայաստանը ավանդաբար ավելի ցածր գնաճի մակարդակ է ունենում, որովհետև, նախ, Հայաստանում դրամավարկային քաղաքականությունը շատ ավելի հաշվենկատ կերպով է վարվում, և երկրորդ՝ տարբեր գնահատականներ կան, որ Հայաստանում շուկաները շատ ավելի մրցակցային են, քան այդ երկրներում:
Հայաստանը տարանցիկ երկիր կամ խոշոր արտադրող չէ, սա էլ իր հերթին է ազդել, որպեսզի այս փուլում մեր երկիրը գնաճի ազդեցությունը մեծ չափով չզգա՝ նշում են մասնագետները:
Հայկ Բեջանյան («Ամբերդ» հետազոտական կենտրոնի փորձագետ) - Երկրորդ գործոնը, որը ազդում է մեզ մոտ ավելի ցածր գնաճային միջավայրի վրա, դա ինչպես գիտեք մեր արժույթի դիրքի ուժեղացումն է, իսկ էս դիրքի ուժեղացումը պայմանավորված է դարձյալ էս հակամարտության հետևանքով մեր երկիր մեծ մարդկանց հոսքի և դրան զուգորդված նաև արտարժույթի մեծ հոսքերի հետ, որը, իր հերթին, դրամի արժևորման համար ստեղծել է բավականին լավ հիմքեր:
Եթե ապրիլի տվյալներով նայենք, Հայաստանում առկա գնաճը նույնիսկ Միացյալ Նահանգներից և Եվրոպական երկրներից է ցածր, սակայն տնտեսագետների կարծիքով՝ պատճառն այն է, որ Հայաստանում գնաճն ավելի վաղ էր սկսվել, քան զարգացած երկրներում: Հայաստանում գնաճի համեմատաբար ցածր տեմպին նպաստել է նաև Կենտրոնական բանկի կողմից իրականացվող դրամավարկային քաղաքականությունը:
Նարեկ Կարապետյան - Տարածաշրջանում թերևս միայն Հայաստանի Կենտրոնական բանկն է, որ իրական տոկոսադրույքը, այսինքն՝ տոկոսադրույքի և գնաճի տարբերությունը դրական է պահում, մնացած երկրներում այն բացասական է, իսկ էդ դրական դիրքը նշանակում է, որ Հայաստանում իրապես զսպող դրամավարկային քաղաքականություն է վարվում: Այսինքն՝ Կենտրոնական բանկը էժան փողի ներարկումներ չի իրականացնում տնտեսություն, և դա, բնականաբար, թույլ չի տալիս պահանջարկի առաջանցիկ աճ և պահանջարկից, այսպես ասած, գրգռվող գնաճի արագացում:
Հայաստանը գնաճի ազդեցությունն իր վրա կարող է դեռ ապագայում ավելի շատ զգալ՝ հաշվի առնելով, որ գլխավոր դրամատունը կանխատեսում է վառելիքային և պարենային շուկաներից մեր երկիր եկող հավելյալ գնաճ: Սակայն թե ինչ չափով՝ դեռևս պարզ չէ:
Հայկ Բեջանյան - Եթե տիրող մակրոտնտեսական իրավիճակը էական փոփոխություններ չկրի, ապա մինչև տարեվերջ հնարավոր է՝ ունենանք գնաճի տեմպի թուլացում, սակայն ամեն բան կախված է այն արտաքին և ներքին գործոններից, որոնց մենք ականատես կլինենք մինչև տարեվերջ:
Հայաստանի Կենտրոնական բանկն այս տարի կանխատեսում է 6,5 տոկոս գնաճ:
Հեղինակ՝ Նիկոլայ Ավետիսյան
