Եվրամիությունն առաջին անգամ որոշել է պատժել մի ամբողջ երկրի, որը վաճառում է անձնագրեր, որոնք իրավունք են տալիս ԵՄ մտնել առանց մուտքի իրավունքի: Առաջին զոհը կարող է դառնալ Վանուատու փոքր կղզին: Եվրոպան, սակայն, ուշադիր հետևում է նաև «քաղաքացիություն՝ ներդրումների դիմաց» այլ սխեմաներին՝ հայտնում է BBC-ն:
«Ոսկե անձնագրերի» շուկան գնահատվում է տարեկան 25 միլիարդ դոլար։ Աշխարհի յուրաքանչյուր երկրորդ երկիր այս կամ այն ձևով քաղաքացիության առևտուր է անում: Եթե Եվրոպայում անձնագիրն արժե կես միլիոն դոլար և գրեթե միշտ պահանջում է բնակություն և ստուգում է փողի ծագումը, Կարիբյան ծովի և Խաղաղ օվկիանոսի կղզիներում կարելի է ծախսել 100-150 հազար, այն էլ՝ արագ և առանց խնդիրների:
Վանուատուի անձնագիրը, օրինակ, բացում է 130 երկրի սահմանները և արժե 130 հազար դոլար։ Դրա համար նույնիսկ պետք չէ որևէ տեղ թռչել, ամեն ինչ կարելի է անել հեռավար և ռեկորդային կարճ ժամանակում:
Արևմուտքն անհանգստացած է, որ նման սխեմաները հայտնվում են չարագործների ձեռքում և, ի թիվս այլ բաների, օգտագործվում են հարկերից խուսափելու համար: Եվրոպային դա ավելի շատ է մտահոգում, քանի որ Հին աշխարհում Շենգենյան համաձայնագրի շնորհիվ վերացել են կես միլիարդ բնակչություն ունեցող, մոլորակի ամենամեծ և ամենահարուստ քաղաքական միության երեք տասնյակ երկրների սահմանները։
«Որոշ երկրներ միտումնավոր գովազդում են իրենց քաղաքացիությունը՝ որպես ԵՄ երկրներ առանց մուտքի վիզա ստանալու միջոց»,- ասվում է ԵՄ քաղաքականության փաստաթղթում: «Հաճախ դա օգտագործում են առանց վիզայի երկրների հարուստ քաղաքացիները՝ շրջանցելու Շենգենյան պահանջներն ու ստուգումները, այդ թվում՝ փողերի լվացումն ու ահաբեկչության ֆինանսավորումը դադարեցնելու պահանջը։
Եվրամիությունը դատի է տվել իր իսկ անդամ Մալթային և Կիպրոսին՝ պահանջելով խստացնել ներդրումների դիմաց քաղաքացիություն տրամադրելու պայմանները։ Երրորդ երկրների հետ այդ հարցը լուծելն ավելի հեշտ է. բավական է սպառնալ, որ կչեղարկվի առանց վիզայի ռեժիմը։
Այսօր առաջին հարվածը ստանում է Վանուատուն, բայց Եվրահանձնաժողովի ուշադրության կենտրոնում են Մոլդովան, Չեռնոգորիան, Ալբանիան, Ուկրաինան, Վրաստանը: