Հայաստանի անշարժ գույքի շուկան վերականգնվել է: Շուկայի վերլուծության առկա վիճակագրական տվյալները ցույց են տալիս, որ անշարժ գույքի գործարքներն աճել են թե՛ 2020-ի, թե՛ 2019-ի համեմատ:
2021-ի հունվար-սեպտեմբերին իրականացվել է անշարժ գույքի 143 հազար 54 գործարք, ինչը շուրջ 16.8 տոկոսով կամ 20 հազար 560 հատով ավելի է 2020-ի (122 հազար 494 գործարք 2020 հունվար-սեպտեմբեր) և 8.7 տոկոսով կամ 11 հազար 461-ով 2019-ի (131 հազար 593 գործարք 2019 հունվար-սեպտեմբեր) նույն ժամանակահատվածի ցուցանիշներից:
Ինն ամսվա գործարքներից 44 հազար 893-ը կամ շուրջ 31.4 տոկոսն իրականացվել է Երևանում, իսկ մնացածը՝ մարզերում: Երկրորդ տեղում Կոտայքի մարզն է՝ 23 հազար 247 գործարքով: Ամենապասիվը անշարժ գույքի գործարքների առումով Վայոց ձորի մարզն է՝ ինն ամսում՝ 2892 գործարք:
Սուրեն Թովմասյան (ՀՀ կադաստրի կոմիտեի ղեկավար) - 2021 թվականի հունվար-փետրվար, փետրվար ամսվա կեսերից սկսած շուկան նորից սկսեց ակտիվանալ և մեր գրանցած գնանկումները, որոնք ունեցանք 2020 թվականին կամաց-կամաց, այսպես ասված ամիս-ամիս, քայլ առ քայլ մոտեցան և գրեթե հավասարվեցին նախաքովիդյան և նախապատերազմական ցուցանիշներին և կարելի է ասել, որոշակի իմաստով նաև և գործարքների քանակով և գների համեմատականով ավելի ստաբիլ կարգավիճակ ձևավորվեց և գործարքների քանակով ունեցանք առավել աճեր քան 2020, 19 թվականներին:
Ինն ամսվա գործարքների մեջ գերիշխում են օտարման գործարքները՝ 53 հազար 821 կամ 37.6 տոկոսը, դրան հաջորդում են ժառանգության հետ կապված գործարքները՝ 25 հազար 956 կամ 18.1 տոկոսը, այնուհետև առաջնային գրանցման գործարքները՝ 22 հազար 800 կամ 15.9 տոկոսը, հաջորդը գրավադրման գործարքներն են՝ 17 հազար 997 կամ 12.6 տոկոսը, այնուհետև վերագրանցման գործարքները՝ 11 հազար 569 կամ 8.1 տոկոսը, վարձակալության գործարքները 8513-ն են կամ շուրջ 6 տոկոսը, իսկ օրինականացման գործարքներն ամենաքիչն են՝ 2398 կամ 1.7 տոկոսը:
Կոմիտեի ղեկավարի խոսքով՝ անշարժ գույքի գործարքների վերջին ամիսների տվյալները ցույց են տալիս նաև, որ շուկայում գներն աճել են 1-ից 2 տոկոսով:
Սուրեն Թովմասյան - Անշարժ գույքի շուկան կապված է, թե՛ ներքին իրավիճակից, տնտեսության իրավիճակից, թե արտաքին խմորումներից կամ արտաքին իրավիճակից այսպես ասած: Մեր դիտարկումները վերջին մի քանի ամիսների համենայնդեպս ցույց են տալիս, որ ունենք կայունացում և դրական տենդենց: Այսինքն, եթե որևէ այնպիսի պրոցես տեղի չունենա, որը ազդելու է ոչ միայն Հայաստանի Հանրապետությանը, այլև հարևան և այլ երկրների քաղաքականության և տնտեսական իրավիճակի վրա, ապա մենք կարող ենք փաստել, որ անշարժ գույքի շուկան ցուցաբերելու է դրական միտումներ:
Ոլորտում գործունեություն ծավալող գործակալությունները ևս փաստում են շուկայի վերականգնման մասին:
Վահե Դանիելյան (Անշարժ գույքի գործակալության տնօրեն) - Բավականին մեծ աշխուժություն կա, անսպասելի ուժեղ ակտիվություն կա: Մենք չէինք սպասում, որ կորոնայից հետո, վերջին էս մեր քաղաքական իրավիճակից հետո էս տիպի աշխուժություն կլինի: Բավականին շուկան աշխուժա և գործարքները շատ են: Նկատվում է գների աճ և կարծում եմ ավելի կբարձրանանա գները»:
Շուկայի վերլուծությունները ցույց են տալիս, որ բավականաչափ մեծ ակտիվություն կա հողամասերի ու մեծ հողակտորների մասով մարզերում: Կարծում եմ, որ գյուղատնտեսության մեջ ինչ-որ ներդրումներ են կատարվում:
Անշարժ գույքի գործարքների քանակի աճին զուգահեռ, կադաստրում մեծանում է գործարքների համար անհրաժեշտ փաստաթղթերի՝ էլեկտրոնային եղանակով շրջանառությունը:
Սուրեն Թովմասյան - Հիմա օրինակ՝ եթե քաղաքացին ուզում է միասնական տեղեկատվություն վերցնել, որը գույքի վերաբերյալ, գույքի ծանրաբեռնվածության, սեփականատիրոջ վերաբերյալ տեղեկատվություն է այլևս կարիք չկա գրասենյակ այցելելու և առցանց դիմումը ներկայացնելը տևում է 1.5 րոպե: Ես ինքս փորձել եմ, հաշվել եմ, ժամանակը պահել եմ տևել է 1.5 րոպե: Եվ այնուհետև ինչ է տեղի ունենում պատասխանը էլի կարիք չկա գալ գրասենյակ ստանալ, որովհետև յուրաքանչյուր պատասխան ՍՄՍ հաղորդագրություն է գալիս փաստաթղթի ծածկագրով և համարով: Նույն e-cadastre.am կայքում կա փաստաթղթերի դիտում բաժին, այնտեղ հավաքում են, տպում են համապատասխան փաստաթուղթը կամ չեն տպում ընդհանրապես ծածկագիրը ուղարկում են այն գործարքի համար, որի համար, որ նախատեսել են: Էս բոլոր փոփոխությունները շարունակական ապահովեց աճը առցանց գործարքների:
Ըստ Կոմիտեի ղեկավարի՝ օրինակ՝ 2018 թվականին ստացվել է 14 հազար 400 առցանց դիմում, իսկ 2021-ի հոկտեմբերի դրությամբ արդեն ունեն ավելի քան 70 հազար դիմում:
Վահե Դանիելյան - Նախկինում մի հատ տեղեկանքի համար 2-3 անգամ պետքա գնայինք կադաստրի ստորաբաժանում, հիմա դրա կարիքը չկա: Մենք օնլայն դիմում ենք կադաստր, վճարում ենք առցանց, կարելի է ասել մոտ 3 անգամ արագացել է այդ ամեն ինչը, շատ ողջունելի է: Կցանկանամ նշել, որ հետագայի համար նույնպես կարևոր է, որպեսզի զարգացնեն այդ գործիքակազմը: Նույնը կարելի է անել պայմանագրեր ստորագրելու համար, որը աշխարհում բավականին տարածված է:
Ըստ Կադաստրի տվյալների՝ Հայաստանում շուրջ 2 մլն 276 հազար անշարժ գույք կա, որի մեծ մասը գյուղատնտեսական նշանակության հողամասերն են:
Հեղինակ՝ Նիկոլայ Ավետիսյան
