Բնակարան ձեռք բերելո՞ւ, թե՞ սոցիալական այլ դժվարություններ են ընտանիքներին խանգարում երեխաներ կամ շատ երեխաներ ունենալ: Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունն ուսումնասիրություն է անցկացրել և բացահայտված խնդիրների հիման վրա որոշել 7 կետով աջակցություն սահմանել չորս և ավելի երեխա ունեցող ընտանիքների համար: Երեկվանից նախարարությունը շրջանառության մեջ է դրել «Բազմազավակ ընտանիքների մասին» օրենքի նախագիծը:
Դավիթ Խաչատրյան (ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարի տեղակալ) - Օրենքի նախագծի գաղափարն առաջացել է այսօրվա ժողովրդագրական պայմանների, իրավիճակի փաստերի արդյունքում: Նշեմ, որ մինչև այսօր բազմազավակ ընտանիքների մասին օրենք չի եղել հայաստանում և կարիքը արդեն ունենք:
Առայժմ հանրային քննարկման փուլում գտնվող այս օրենքով նախարարությունը նպատակ ունի հատուկ ուշադրության արժանացնել բազմազավակ ընտանիքներին և նպաստել մեր երկրում ծնելիության աճին: Աջակցության առաջին տեսակը դրամական է լինելու, ամենամսյա:
Դավիթ Խաչատրյան - Նպաստի տեսքով կլինի՝ երեխաների թվով պայմանավորված ընտանիքներում` կստանան դրամական ամսական աջակցություն: էս պահին թիվ չեմ կարող հնչեցնել, քանի որ օրենքը դեռ նախագծային փուլում է:
Օրենքի ընդունման դեպքում հաջորդ 6 կետով նախատեսվում են աջակցության հետևյալ տեսակները՝
առողջության ապահովագրություն.
բնակարանային պայմանների բարելավման աջակցություն.
բնակարանի/տան տրամադրում.
կրթության վճարի փոխհատուցում.
պատմական և մշակութային կենտրոններ այցելությունների վճարի փոխհատուցում.
աշխատող բազմազավակ ծնողներին ամենամյա լրացուցիչ արձակուրդի տրամադրում:
Թե քանի՛ երեխա ունենալու դեպքում, օրինակ՝ պետությունն ընտանիքին բնակարան կտրամադրի, փոխնախարարն առայժմ դժվարանում է պատասխանել: Օրենքը դեռ մշակման փուլում է: Ինչ վերաբերում է առողջության ապահովագրությանը, քանի որ երեխաների բուժումը Հայաստանում անվճար է, հետևաբար ապահովագրությունը նրանց ծնողներին կվերաբերի:
Բնակարանային պայմանների բարելավման մասին:
Դավիթ Խաչատրյան - Բնակարանային վկայագիր կլինի, կունենա արժեք, որը մի քանի ուղղություններով կարող է ծախսել բազմազավակ ընտանիքը: Օրինակ՝ ենթադրենք ընտանիքը ուզում է բնակարան գնել և այս գումարի չափով կարող է մասնակցել: Մյուս դեպքը, ասենք՝ հիփոթեքային վարկ ունի գործող, կարող է մայր գումարին ուղղել, կամ եթե նոր է վերցնում` կանխավճարի տեսքով կամ հետագայում վարկի մարման տեսքով: Կարող է օգտագործել նաև տան վերանորոգման համար վերցված վարկի մարմանը:
Մարզային համայնքներում, ի տարբերություն Երևանի, շատ դեպքերում մանկապարտեզները վճարովի են: Կրթության վճարի մասին կետով այս օրենքով կփոխհատուցվեն նաև նման ծախսերը:
2014 թվականից հետո ամեն տարի Հայաստանում ծնելիության թվի անկում է արձանագրվել: 80-ականներին ամեն տարի միջին հաշվով 80 հազար ծնունդ է գրանցվել: Մինչդեռ անցյալ տարի ծնվել է մոտ 36500 երեխա: Եվ սա այն դեպքում, երբ 2020-ին վերջին տարիների ամենաբարձր ցուցանիշն է գրանցվել:
Հայաստանում այսօր ծնելիության գործակիցը 1.6 է: Այսինքն 10 ընտանիքում ծնվում է ընդամենը 16 երեխա: Այդ ցուցանիշը պետք է հասնի 2.1-ի, որպեսզի ժողովրդագրական իրավիճակը սկսի բարելավվել: Ավելի հստակ՝ 10 ընտանիքում պետք է գոնե 21 երեխա ծնվի:
