Ազգային ժողովը Հայաստանի գլխավոր դատախազի ընտրության համար արտահերթ նիստ է հրավիրել: Ամբիոնին մոտենում է Հայաստանի երեք հանրապետությունների պատմության ընթացքում դատախազի առաջին կին թեկնածուն:
«Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության կողմից գլխավոր դատախազի պաշտոնում առաջադրված Աննա Վարդապետյանը ելույթը սկսում է մինչդատական վարույթում իր նկատած թերություններն արձանագրելով: Առաջին տեղում ուշացած արդարադատության խնդիրն է:
Աննա Վարդապետյան (ՀՀ գլխավոր դատախազի թեկնածու) - Մենք ունենք բազմաթիվ, անթիվ-անհամար քննչական ու դատավարական գործողություններ՝ ֆորմալ առումով ճիշտ, բովանդակային առումով, մեղմ ասած, ոչ լիարժեք: Արդյունքում ունենում ենք ծանրացված վարույթներ, ծանրաբեռնվածություն, ահռելի քանակի հայցեր ու քրեական գործեր մինչդատական ու դատական վարույթում, արդյունքում ունենում ենք քիչ քանակի լուծված գործեր: Դա անխուսափելիորեն հանգեցնում է նրան, որ մարդու մոտ սկսում է ձևավորվել անարդարության զգացում: Անընդհատ մարդուն համոզել, որ մի քիչ էլ սպասի, իսկ ինչքան կարող է համբերել, եթե տուժել է առօրեական հանցագործությունից: Պատահական չէ, որ կա հստակ ձևակերպում՝ ուշացած արդարադատությունը մերժված արդարադատություն է:
Գլխավոր դատախազի թեկնածուն վճռական է տրամադրված նաև կոռուպցիայի դեմ պայքարի հարցում: Առանձնահատուկ պայքարելու մտադրություն ունի հատկապես հովանավորչության դեմ:
Աննա Վարդապետյան - Եթե հովանավորչությանը նպաստող պայմանները չհաղթահարվեն, սա լուրջ մարտահրավեր է օրենքի գերակայությանը, ինչն էլ, իր հերթին, ժողովրդավարության հիմքերը ուղղակի քայքայելու է:
Պատգամավորների հետ քննարկումների փուլում, պատասխանելով քաղպայմանագրից Գևորգ Պապոյանի հարցին, Վարդապետյանն անդրադարձավ ոչ մարտական պայմաններում զոհված զինծառայողների դեպքերով հարուցված քրեական գործերին, հայտնեց՝ 2020 թվականին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանից հանձնարարական է ստացել ուսումնասիրել 2008 թվականից սկսած ոչ մարտական պայմաններում զոհված զինծառայողների 8 դեպքով հարուցված քրեական գործերը և իրեն տալ իրավաբանորեն օբյեկտիվ կարծիք։ Այդ գործերից 4-ի ուսումնասիրությունն ավարտված է, ընթանում է նոր քննություն:
Աննա Վարդապետյան - 4 գործի ուսումնասիրությունն ինձ հույս ներշնչեց, որ անգամ 15 տարի վաղեմության գործով մենք գոնե այսօր կարող ենք արձանագրել, որ ունեցել ենք նախաքննության բացթողում կամ ունեցել ենք օբյեկտիվորեն անհնար բացահայտվող գործ, բայց այդ հարցը կունենա պատասխան: Այսինքն՝ չի լինի վերք, որը տարիներ շարունակ արնահոսում է:
Քրեական ենթամշակույթի դեմ պայքարում գլխավոր դատախազի թեկնածուի մոտեցումն էլ Հովիկ Աղազարյանին էր հետաքրքրում: Վարդապետյանի համոզմամբ՝ եթե քաղաքացին արդարություն չի տեսնում պետական ինստիտուտներից, փնտրում է այլընտրանքներ: Քրեական ենթամշակույթի դեմ պայքարելու համար, թեկնածուի կարծիքով, պետք է ունենալ ուժեղ և արագ արձագանքող արդարադատության համակարգ:
Աննա Վարդապետյան - Եթե մարդն ունի դուռ, ունի տեղ, որտեղ գնալու է արդարություն հայցելու, քրեական ենթամշակույթի գոյության շանսերը գնալով քչանալու են:
Հարցուպատասխանից հետո ամբիոնին մոտեցավ Վահագն Ալեքսանյանը: Թեկնածուին պատգամեց՝ ընտրվելու դեպքում համառ պայքար մղել քաղաքացու իրավունքները ոտնահարած ուժերի դեմ:
Վահագն Ալեքսանյան (ՀՀ ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր) - Քաղաքացուն թալանել են, քաղաքացու՝ իր զինվոր որդիների սպառազինության համար վճարված հարկերով էլիտար թաղամասերում դղյակներ, տարատեսակ սավաննաներում Կարմիր գրքում գրանցված կենդանիների որսի ուղեգրեր, գերէկզոտիկ կազինոներում խաղադրույքի «ֆիշկա» կոչվածներ ու չգիտեմ էլ ինչեր են գնել: Վերջում էլ եկել են ու լավագույն դեպքում, երբ խղճով են գտնվել, պարզապես գնդակահարել են այդ քաղաքացուն, իսկ վատագույն դեպքում ծեծելով սպանել են ինչ-որ մի սրճարանի զուգարանում: Սա է այն չարը, որի դեմ պայքարի ենք ուղարկում ձեզ:
Կառավարող ուժի խմբակցության ղեկավարն էլ նկատեց՝ գլխավոր դատախազի ընտրության պատմական այս քննարկումն անցնում է ընդդիմադիր պատգամավորների բացակայության պայմաններում:
Հայկ Կոնջորյան - Դատաիրավական համակարգի քննարկումները յուրաքանչյուր ողջամիտ ընդդիմության համար լավագույն շանսն են խորհրդարանում ինքնադրսևորվելու, լավագույն շանսն են սեփական քննադատությունը, դիտարկումները ներկայացնելու համար, բայց ինչևէ, այսօր «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցությունը ներկայացնում է ոչ միայն մեր ընտրողներին, մենք ներկայացնում ենք նաև ընդդիմության ընտրողներին և ՀՀ բոլոր քաղաքացիներին, և այս քննարկումը ևս պատասխանում է բոլոր այն հարցերին, որոնք ունեն ոչ միայն մեր ընտրողները, ունեն նաև ընդդիմության ընտրողները և հանրապետության բոլոր քաղաքացիները:
Խորհրդարանում անցկացված փակ և գաղտնի քվեարկության արդյունքում՝ Աննա Վարդապետյանը միաձայն՝ 70 կողմ ձայնով, ընտրվեց հանրապետության գլխավոր դատախազ: Առաջին կին գլխավոր դատախազը պաշտոնը կստանձնի գործող պաշտոնյայի լիազորությունների ժամկետի ավարտից հետո՝ սեպտեմբերի 15-ին՝ Ազգային ժողովի նիստում տրված երդմամբ:
Հեղինակ` Նորայր Շողիկյան