Պետական դավաճանության կասկածանքով հարուցված քրեական վարույթներով անցնում է ավելի քան 53 անձ: Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն, Ազգային ժողովում, պատասխանելով պատգամավորների հարցերին, նշեց՝ այդ մարդկանց մեծամասնությունը զինվորականներ և բարձրաստիճան սպաներ են, որոնք գումարի դիմաց հակառակորդին են փոխանցել հայկական դիրքերի տվյալները:
Նիկոլ Փաշինյան (ՀՀ վարչապետ) - Պատերազմի ժամանակ իմ ազգականներից մեկը եկավ իմ աշխատասենյակ և ասաց՝ գիտես ինչ, այսինչ բարձրաստիճան սպան՝ անուն-ազգանունով, զորքի մեջ խուճապ է տարածում, ասում է՝ Նիկոլը հողերը տվել է, անիմաստ է կռվելը: Ես իմ ազգականին դուրս եմ արել սենյակից, ասել եմ՝ դու ինչ, եկել ես Հայաստանի Հանրապետության բանակի սպայի մասին ինձ բան ես ասում: Վերջերս լրիվ պատահաբար իմանում եմ, որ ինչ-որ մի առիթով քրեական գործ է հարուցվել, և այդ դրվագը հիմնավորվելու շատ մեծ հնարավորություն ունի:
Նիկոլ Փաշինյանը հայտնեց՝ հարցաքննվել է հարուցված քրեական վարույթների շրջանակում: Վերահաստատեց պատրաստակամությունը պատասխանել նաև 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող խորհրդարանական քննիչ հանձնաժողովի հարցերին: Նիստին մասնակցելու հրավիրեց նաև ընդդիմադիրներին:
Նիկոլ Փաշինյան - Հիշում եք, չէ, հայտնի խոսակցությունը, որ, Շուշին հայկական լինելու պարագայում, ամսի 19-ին` հոկտեմբերի, վարչապետը հնարավորություն ուներ, և այլն, և այլն: Ես հիմա նայում եմ արձանագրությունները, թե ես ինչ դիրքորոշումներ եմ արտահայտել այն ժամանակ, և ես ճշգրիտ այն ժամանակ նկարագրել եմ Լաչինի միջանցքի` դեկտեմբերից ստեղծված վիճակը: Ասել եմ` բայց, եթե այդ բաները, դուք որ առաջարկում եք, այդ պարագայում կարող է սենց գործողություն լինի և ճշգրիտ: Եվ դա կարող եմ ապացուցել անհրաժեշտության դեպքում, ճշգրիտ նկարագրել եմ այն, ինչը որ այսօր տեղի է ունենում Լաչինի միջանցքում: Դա չի եղել վերջնական պատճառը այդ օրը որևէ թուղթ չստորագրելու, ես քննիչ հանձնաժողովում կասեմ նաև` որն է եղել դրա պատճառը, և ես հույս ունեմ` կգանք այն եզրակացության, որ ես դա պետք է հրապարակային ասեմ:
ՎԱՐՉԱՊԵՏԸ ԿԱՐԵՎՈՐ Է ՀԱՄԱՐԵԼ ԻՆՔՆՈՐՈՇՄԱՆ ՍԿԶԲՈՒՆՔԻ ՀԱՐՑԸ
Անդրադառնալով Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի կարգավորման բանակցային գործընթացին` վարչապետը կարևոր համարեց ինքնորոշման սկզբունքի հարցը, նշեց՝ մինչև 2007 թվականը հայկական կողմը Լեռնային Ղարաբաղի ինքնորշման վերաբերյալ ունեցել է հստակ հայեցակարգ:
Նիկոլ Փաշինյան - Կոնցեպտը եղել է հետևյալը, որ Լեռնային Ղարաբաղն էլ Հայաստանի, Ադրբեջանի, մյուսների նման ինքնորոշվում է Խորհրդային Միությունից, և եղել է թեզ, որ Լեռնային Ղարաբաղը երբեք չի եղել Ադրբեջանի կազմում: Դա եղել է հայկական կոնսենսուսային դիրքորոշում: 2007 թվականին ի հայտ են եկել Մադրիդյան սկզբունքները, որտեղ արձանագրվել է, որ Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակի ճշգրտումը և ողջ գործընթացը պետք է համաձայնեցվի Ադրբեջանի հետ: Ինչու պետք է համաձայնեցվի Ադրբեջանի հետ, եթե մենք Լեռնային Ղարաբաղը չենք ճանաչում Ադրբեջանի մաս: Եվ Մադրիդյան սկզբունքներով, չեմ ուզում ոչ մեկին մեղադրել, լավ, ենթադրենք՝ ես եմ ընդունել Մադրիդյան սկզբունքները, դրանցով մենք Լեռնային Ղարաբաղը ճանաչել ենք Ադրբեջանի մաս:
«Հայաստան» խմբակցությունից Արթուր Խաչատրյանն արձանագրեց՝ ինքնորոշումը պետք չէ հավասարեցնել անկախությանը:
Արթուր Խաչատրյան (ՀՀ ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր) - Ինքնորոշումը, միգուցե, Ձեր սահմանմամբ՝ նշանակում է «անկախություն», բայց Հելսինկիի սահմանմամբ, լրիվ ուրիշ բան է նշանակում: Օրինակ, Հելսինկիի սահմանմամբ, նշանակում է՝ այսօր հայ ժողովուրդը կարող է ինքնորոշվի և որոշի, որ իրեն այլևս խորհրդարանական հանրապետություն պետք չէ, այլ պետք է թեոկրատիա:
Վարչապետը նկատեց՝ Խաչատրյանի հնչեցրածը համընկնում է բանակցային գործընթացում Ադրբեջանի դիրքորոշմանը:
Նիկոլ Փաշինյան - Իրենք էլ էին դա ասում: Ասում էին՝ ինքնորոշում հո չի նշանակում, որ պետք է անկախ պետություն լինի:
Փաշինյանը խոսեց նաև ինքնորոշվողին՝ Լեռնային Ղարաբաղին, բանակցային գործընթացից դուրս թողնելու հետևանքների մասին:
ՎԱՐՉԱՊԵՏԸ՝ ԲԱՆԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԵՎ ԲԱՆԱԿՑԱՅԻՆ ՓԱԹԵԹՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ
«Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Ագնեսա Խամոյանն ընդգծեց՝ Փաշինյանը, իշխանությունը ստանձնելուց հետո, 5 տարվա ընթացքում խոսել է միայն նախկին իշխանությունների բանակցային ժառանգությունից` առանց բացահայտելու, թե ինչ է բանակցել ինքը:
Ագնեսա Խամոյան (ՀՀ ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր) - Դուք անգամ 18-20 թվականների արանքում այդպես էլ, չնայած նրան, որ Հանրապետության հրապարակն ագորա էիք հռչակել, ժողովրդին չներկայացրիք, թե ինչ էր բանակցվում: Հետո արդեն պետք է պարզվեր, որ բանակցային վերջին խմբագրված տարբերակը փաստաթղթի, բանակցությունների սեղանին եղել է 19 թվականի ամռանը:
Նիկոլ Փաշինյան - Իմ բանակցած փաստաթղթի մասին բան չեմ ասել, շատ ճիշտ եք ասում, որովհետև ես չեմ հասցրել բանակցել, ես բան չեմ բանակցել:
Նիկոլ Փաշինյանն ընդգծեց՝ բանակցային փաթեթները փոխանցել է Լեռնային Ղարաբաղի իշխանությանը, հավելեց՝ պետք է այս իրողությունները տարիներ առաջ ներկայացներ նաև ժողովրդին: Վարչապետը նշեց՝ անհրաժեշտ է առերեսվել բանակցությունների և պատերազմի արդյունքում ստեղծված իրողությանը:
Նիկոլ Փաշինյան - Ես հիմա տեղեկատվություն ունեմ, վերլուծություն ունեմ, և ասում եմ՝ եթե մենք այս իրողության հետ չառերեսվենք, չի ստացվելու:
ԻՆՉՆ Է ԽՈՉԸՆԴՈՏՈՒՄ ԼՂ ՀԱՐՑԻ ԿԱՐԳԱՎՈՐՄԱՆԸ. ՓԱՇԻՆՅԱՆԻ ԱՆԴՐԱԴԱՐՁԸ
Լեռնային Ղարաբաղի հիմնահարցի կարգավորման հասնելուն, ըստ Նիկոլ Փաշինյանի, խոչընդոտում է այն, որ Ադրբեջանը հիմնախնդիրը համարում է իր ներքին հարցը, որը չպետք է քննարկի որևէ երկրի հետ: Վարչապետը, որպես խնդիր է նշում նաև Բաքվի առաջ քաշած միջանցքային տրամաբանությունը:
Նիկոլ Փաշինյան - Մեր ընդդիմությունը, փոխանակ ասի` այդ ինչ միջանցք եք խոսում, ասում է` խոստացել է, մեզ ասել են, որ խոստացել է, որ միջանցք պետք է տա, հիմա խոստումը չի կատարում, այ, դրա համար այս բոլոր պրոբլեմները: Ես կարող եմ ապացուցել, որ ես չեմ խոստացել որևէ մեկին նման բան:
Ընդդիմադիրների մասին խոսելիս՝ վարչապետը հիշեցրեց նաև 2021-ի խորհրդարանի արտահերթ ընտրության քարոզարշավի ընթացքում Սերժ Սարգսյանի հրապարակած ձայնագրությունը, որում Նիկոլ Փաշինյանը մանրամասներ էր ներկայացնում բանակցային գործընթացի վերաբերյալ:
Նիկոլ Փաշինյան - Ոչ ոք չանդրադարձավ, թե ով է ձայնագրել դա և ոնց է ձայնագրել: Կարող է` այդ մարդը նախկինում մեր խմբակցության անդամ է եղել, հիմա էլ ուրիշ խմբակցության: Հիմա էլ գալիս են, մեծ-մեծ բաներից են խոսում, բարոյականությունից: Եկել է մեր ցուցակով դառել է պատգամավոր, եթե չասեմ՝ ականջից բռնել ենք, դարձրել ենք պատգամավոր: Նա կյանքում կարող էր պատգամավոր դառնալ: Մարդիկ կան, որ կարող էին պատգամավոր դառնային առանց, և դարձել են հազար անգամ, բայց եկել է, ձայնագրել է, հեղափոխական թիմի նիստը ձայնագրել է, տարել է Սերժ Սարգսյանին է տվել, ու մի հատ էլ այսօր հոխորտում է, գետինն էլ չի մտնում:
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն Ազգային ժողովում հայտնեց՝ Հայաստանը ծրագրում է վերականգնել Ադրբեջանի հետ խախտված սպառազինության բալանսը: Նա պատրաստակամություն հայտնեց հարցի վերաբերյալ մանրամասներ ներկայացնել դռնփակ:
Հեղինակ` Նորայր Շողիկյան