Աշխատանքային այցով Թուրքմենստանի Թուրքմենբաշի քաղաքում գտնվող նախագահ Վահագն Խաչատուրյանը «Դեպի ծով ելք չունեցող երկրների երրորդ համաժողովի» շրջանակում մասնակցել է Հայաստանի կողմից կազմակերպված՝ «Տարածաշրջանային անվտանգության և համագործակցության խթանումը առևտրային և տրանսպորտային բարելավված կապերի միջոցով» հարակից միջոցառմանն ու պանելային քննարկմանը:
Միջոցառման մեկնարկին նախագահը հանդես է եկել բացման խոսքով:
Նախագահի բացման խոսքը.
«Նեպալի հարգարժան վարչապետ,
Տաջիկստանի տրանսպորտի հարգարժան նախարար,
Քննարկման հարգելի մասնակիցներ,
Ձերդ Գերազանցություններ, տիկնայք և պարոնայք,
Ուրախ եմ ողջունելու ձեզ Հայաստանի կողմից կազմակերպված «Տարածաշրջանային անվտանգության և համագործակցության խթանում առևտրի և տրանսպորտային կապերի ընդլայնման միջոցով» թեմայով քննարկման շրջանակում:
Շնորհակալություն եմ հայտնում դեպի ծով ելք չունեցող երկրների իմ գործընկերներին, ինչպես նաև միջազգային կազմակերպությունների ներկայացուցիչներին այս քննարկմանը մասնակցելու համար։
Այս միջոցառման նպատակն է անդրադառնալ առկա խոչընդոտներին և ճանապարհներ գտնել դեպի ծով ելք չունեցող երկրները ցամաքով կապված երկրների վերածելու համար` հնարավորություններ ստեղծելով օգտվելու համաշխարհային շուկաներից, նպաստելով աշխարհն ավելի փոխկապակցված և ներդաշնակ դարձնելուն, մարդկանց կենսապայմանների բարելավմանը, «կանաչ աճի» խթանմանը և մարդկային ներուժի զարգացմանը։
Հարգելի հյուրեր,
Մենք հաճախ ենք անդրադառնում տրանսպորտային կապելիությանը՝ որպես կարևոր գործիք բեռների և մարդկանց անխափան տեղաշարժն ապահովելու համար, ինչը խթանում է առևտրային և տնտեսական հարաբերությունները և միացնում է աշխարհագրական հեռավորությամբ տարանջատված տարածաշրջանները։ Սակայն այն կարող է ուղղակիորեն դրական ազդեցություն ունենալ նաև տարածաշրջանային կայունության, անվտանգության և խաղաղության վրա։
Պատմականորեն տրանսպորտային հաղորդակցման միջոցների կառուցումն իրականացվել է որպես ազդեցության և ուժի ցուցադրություն։ Նույնը հաճախ տեսնում ենք նաև այսօր, երբ կապելիության որոշ նախագծեր ուղղված են ոչ թե առևտրի, տնտեսական բարգավաճման և ժողովուրդների միջև շփումների խթանմանը, այլ՝ աշխարհաքաղաքական շահերի առաջմղմանը, ինչը խորացնում է բաժանարար գծերը։
Ժամանակակից աշխարհում պահանջվում է համընդհանուր փոխկապակցվածություն և համագործակցություն բոլոր մակարդակներում։ Ապրանքների, ծառայությունների և մարդկանց տրանսսահմանային հոսքերը վերջին տասնամյակների ընթացքում դարձել են գլոբալ տնտեսության շարժիչ ուժը։ «Գլոբալիզացիա» անվամբ հայտնի այս երևույթը մեծապես նպաստել է համաշխարհային տնտեսության, առևտրի, արդյունաբերության և նորարարությունների աճին՝ ստեղծելով հսկայական հնարավորություններ երկրների և տարածաշրջանների զարգացման ու փոխկապակցման համար։
Արդարացի և ներառական կապելիությունը, որն ուղղորդված է տնտեսական հիմնավորմամբ, սոցիալական և տնտեսական իրավունքների իրացմամբ և միջմշակութային կապերի խթանմամբ, կարող է նպաստել խաղաղությանը և անվտանգությանը։ Բարենպաստ միջավայրի ստեղծումն ու կայուն ենթակառուցվածքների զարգացումը՝ մարդկանց, ապրանքների և ծառայությունների ազատ տեղաշարժի կազմակերպման համար, էական են բոլոր ժողովուրդների տնտեսական և սոցիալական իրավունքների, ինչպես նաև զարգացման իրավունքի իրացման տեսանկյունից և կարող են նպաստել ներառական տարածաշրջանային և գլոբալ փոխկապակցվածությանը։
Մենք բազմիցս նշել ենք մեր վստահությունը, որ արդյունավետ տարածաշրջանային համագործակցությունը և լավ նախագծված ու իրականացված տրանսպորտային ծրագրերը կարող են օգնել հաղթահարել քաղաքական տարաձայնությունները և հիմք հանդիսանալ խաղաղության, կայունության և երկարաժամկետ ներառական զարգացման համար՝ վերածելով տարածաշրջանները բարգավաճ տարանցիկ հանգույցների։
Որպես դեպի ծով ելք չունեցող զարգացող երկիր՝ Հայաստանը լավ է գիտակցում ներառական կապելիության, բաց սահմանների և լիարժեք գործող ճանապարհների ու տրանսպորտային ենթակառուցվածքների կարևորությունը։ Այս համատեքստում՝ ավելի վաղ այսօր, ես հնարավորություն ունեցա իմ ելույթում ներկայացնելու Հայաստանի կառավարության կողմից նախաձեռնած «Խաղաղության խաչմերուկ» ծրագիրը։ Այս նախաձեռնությունը վկայում է մեր երկրի հանձնառությունը՝ տարածաշրջանային խաղաղությանն ու համագործակցությանը, նպատակ ունենալով ապահովել առավել փոխկապակցված և ներդաշնակ աշխարհ՝ մարդկանց կենսամակարդակի բարելավման, էկոլոգիապես կայուն տնտեսական աճի խթանման և մարդկային ներուժի զարգացման համար։
Տիկնայք և պարոնայք,
Հայաստանը պատմականորեն եղել է մի խաչմերուկ, որը միացրել է Հյուսիսը Հարավի, իսկ Արևմուտքը Արևելքի հետ՝ բոլոր քաղաքական, առևտրային և մշակութային առանձնահատկություններով։ Մեր երկրով անցնող Մետաքսի ճանապարհը միայն առևտուր չէր. այն մշակութային երևույթ էր, որը միավորում էր մարդկանց և խթանում միջմշակութային երկխոսությունը։ Այսօր ևս, մեր երկիրը՝ իր բարենպաստ աշխարհագրական դիրքի և պատմական ժառանգության շնորհիվ, կարող է նպաստել Ասիայի և Եվրոպայի միջև տնտեսական փոխգործակցությանը, ժողովուրդների միջև շփումներին և մշակութային կապերի խորացմանը։
Մենք համոզված ենք, որ Հարավային Կովկասում բոլոր առևտրային և տրանսպորտային հաղորդակցությունների ապաշրջափակումը նոր հնարավորություններ կստեղծի բեռների, ապրանքների և քաղաքացիների տեղաշարժի համար՝ դառնալով անվտանգության, կայունության և բարգավաճման անկյունաքար ոչ միայն տարածաշրջանի, այլև տարածաշրջանից դուրս։
Շնորհակալություն եմ հայտնում և մաղթում արդյունավետ քննարկումներ»։
