ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԶԱՐԳԱՑՈՒՄՆԵՐԸ՝ ՂԵԿԱՎԱՐՆԵՐԻ ՕՐԱԿԱՐԳՈՒՄ
Աշխարհում վերջին կարևոր զարգացումները՝ Ռուսաստանի, Ուկրաինայի, Թուրքիայի և Ֆրանսիայի ղեկավարների օրակարգում: Տեղի է ունեցել Ռուսաստանի և Թուրքիայի նախագահների հեռախոսազրույցը: Վլադիմիր Պուտինը և Ռեջեփ Էրդողանը քննարկել են տարբեր ոլորտներում գործակցության ընդլայնման հեռանկարը, արձանագրել երկրների միջև ապրանքաշրջանառության ռեկորդային աճը։ Կրեմլի մամուլի ծառայության տվյալով՝ կողմերն ընդգծել են էներգետիկ համատեղ նախագծերի իրականացման կարևորությունը, մասնավորապես՝ գազի արդյունահանման ոլորտում։ Անդրադարձ է եղել սևծովյան նավահանգիստներից ուկրաինական հացահատիկի և ռուսական գյուղմթերքի արտահանման շուրջ ձեռք բերված պայմանավորվածությունների կատարման ընթացքին։ Պուտինը և Էրդողանը պայմանավորվել են շարունակել շփումները նաև Ուկրաինայի և Սիրիայի հարցում: Թուրքական կողմի տվյալով՝ Էրդողանը հույս է հայտնել, որ ռուս-ուկրաինական պատերազմը շուտով կավարտվի։ Նա նաև ընդգծել է, որ Անկարան կանի ամեն ինչ՝ մաքրելու Սիրիայի հետ սահմանը ահաբեկիչներից։
Էրդողանը հեռախոսազրույց է ունեցել նաև Վոլոդիմիր Զելենսկու հետ, քննարկվել է հացահատիկի գործարքի ընդլայնման հնարավորությունը։ Թուրքիայի ղեկավարը հայտնել է, որ Անկարան մարդասիրական օգնություն կտրամադրի Կիևին՝ ձմեռը հաղթահարելու համար։ Նա նաև հույս է հայտնել, որ Զապորոժիեի ատոմակայանի խնդիրը հնարավորինս շուտ կլուծվի: Էրդողանը ողջունել է Ուկրաինայի առաջարկած «խաղաղության բանաձևը», որը ենթադրում է միջուկային, պարենային և էներգետիկ անվտանգության ապահովում, գերիների փոխանակում՝ «բոլորը բոլորի դիմաց» ձևաչափով, ռուսական զորքերի դուրսբերում և Ուկրաինայի տարածքային ամբողջականության վերականգնումը:
Վոլոդիմիր Զելենսկու հետ խոսել է նաև ԱՄՆ նախագահը: Սպիտակ տան հաղորդագրության համաձայն՝ Ջո Բայդենը վերահաստատել է Վաշինգտոնի հանձնառությունը՝ շարունակելու Կիևին աջակցությունը անվտանգության, տնտեսության և հումանիտար ոլորտներում, ինչպես նաև «Ռուսաստանին պատասխանատվության ենթարկելու հարցում»: Բայդենը նշել է, որ ԱՄՆ-ը կարևորում է Ուկրաինայի հակաօդային պաշտպանության ամրապնդումը:
Ուկրաինայի շուրջ զարգացումները եղել են նաև Վոլոդիմիր Զելենսկու և Էմանուել Մակրոնի հեռախոսազրույցի առանցքում։ Զելենսկին տեղեկացրել է, որ ֆրանսիացի գործընկերոջ հետ քննարկել են Մեծ յոթնյակի առաջիկա գագաթնաժողովը, ինչպես նաև Փարիզում կայանալիք՝ Կիևին աջակցության կոնֆերանսը: Անդրադարձ է եղել գործակցությանը Ուկրաինայի պաշտպանության և էներգետիկ կայունության հարցերում։ Ելիսեյան պալատի հայտարարության համաձայն՝ Մակրոնը ողջունել է Ուկրաինայի առաջարկած խաղաղության ծրագիրը:
ԿՈՍՈՎՈՅԻ ԵՎ ՍԵՐԲԻԱՅԻ ՀԱՐԱԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ՍՐՎԵԼ ԵՆ
Սերբիան Կոսովոյի հետ պատերազմի շեմին է Կոսովոյի վարչապետի գործողությունների և Եվրամիության անգործության պատճառով՝ հայտնում է սերբական կողմը: Բելգրադը մեղադրում է Կոսովոյի վարչապետին սերբերի դեմ էթնիկ զտումների քաղաքականության համար։
Դեկտեմբերի 11-ին Անվտանգության խորհրդի նիստից հետո Սերբիայի նախագահ Ալեքսանդր Վուչիչը հայտարարել է, որ Պրիշտինան փորձում է տեռորի քաղաքականությամբ վերջ տալ Կոսովոյում և Մեթոխիայում «սերբական խնդրին»։
«Կոսովոյի ոստիկանությունը ներխուժել է շրջանի սերբաբնակ տարածքներ, բայց միջազգային հանրությունը ձևացնում է, թե նման բան չի եղել: Սա նախագահի պաշտոնում իմ ամենադժվար շրջանն է: Մեր գործն է խաղաղության կոչ անել, սերբերը չպետք է տրվեն սադրանքների և անգամ պատահաբար չպետք է ոտնձգեն Կոսովոյում և Մեթոխիայում ՆԱՏՕ-ի հովանու ներքո միջազգային առաքելության և ԵՄ՝ օրենքի գերակայության առաքելության ներկայացուցիչների դեմ»,- ընդգծել է Սերբիայի ղեկավարը։
Իրավիճակը Կոսովոյի հյուսիսում լարվել է դեկտեմբերի 10-ից, երբ Կոսովոյի ոստիկանությունը Կենտրոնական Սերբիայի հետ սահմանին տեղակայված անցակետում ձերբակալել է նախկին սերբ ոստիկան Դեյան Պանտիչին, որը գործընկերների հետ մեկ ամիս առաջ հրաժարական էր տվել՝ այդպիսով իր բողոքը հայտնելով Կոսովոյի որոշմանը՝ փոխելու սերբական պետհամարանիշները: Ի պատասխան՝ տարածաշրջանի սերբ բնակչությունը անցակետի մոտ գտնվող մի շարք բնակավայրերում արգելափակել է մայրուղու երթևեկությունը և բողոքի ցույցեր անցկացրել։ Լրատվամիջոցների տվյալով՝ լսվել են կրակոցներ, բարիկադների մոտ տեղակայվել են KFOR-ի ծառայողներ:
Կոսովոյի վարչապետ Ալբին Կուրտին պահանջել է հեռացնել բարիկադները, հակառակ դեպքում Կոսովոն կարձագանքի այդ ագրեսիային: Եվրամիության արտաքին քաղաքականության հարցերով բարձր ներկայացուցիչ Ժոզեպ Բորելը կոչ է արել Կոսովոյի սերբերին ապամոնտաժել բարիկադները և դադարեցնել բախումները:
Վաշինգտոնը նույնպես հորդորել է կողմերին անհապաղ միջոցներ ձեռնարկել Կոսովոյի հյուսիսում դեէսկալացիայի ուղղությամբ։